به گزارش گروه فرهنگی جوانان خوز ، نشست رونمایی از کتاب «بازاریابی در صنایع فرهنگی و خلاق» با حضور محمدمهدی ایزدخواه، محمد اسدی و سجاد خانی به همراه کمیل قیدرلو، مدیر اندیشکده مطالعات فرهنگ و توسعه دانشگاه امام صادق (ع)، در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
در ابتدای نشست، مدیر اندیشکده مطالعات فرهنگ و توسعه دانشگاه امام صادق (ع) گفت: یکی از عرصه‌های مهم مطالعاتی دنیا، پرداختن از زاویه دید اقتصاد به موضوعات مختلف است. امتداد اقتصاد در فرهنگ سنت‌هایی را در ۵۰ سال گذشته پدید آورده که بخشی از آن در قالب اقتصاد فرهنگ و هنر در حوزه مطالعات فرهنگی خود را نشان داده است.
کمیل قیدرلو بیان کرد: موضوع ما در اندیشکده، پدیده توسعه و نسبت فرهنگ با آن است که نسبتی ۲۰۰ ساله با جامعه ما پیدا کرده است. بخشی از این دغدغه در قالب نسبت اقتصاد با فرهنگ خود را نشان می‌دهد. بخشی از این موضوع به بازاریابی صنایع فرهنگی و خلاق بازمی‌گردد و به افراد فعال در این حوزه کمک می‌کند. این عرصه خالی بوده است از کسانی که در میدان توسعه فرهنگی با رویکرد اقتصادی مطالعه و ابزارها و مراحلش را در قالب گام‌هایی مدون کرده و به صاحبان کسب و کارای فرهنگی معرفی کنند.
نگاه اقتصادی به فرهنگ می‌تواند کمک‌کننده باشد
در ادامه یکی از مولفان این اثر گفت: اگر بخواهیم فرهنگمان را توسعه دهیم، نگاه اقتصادی به موضوع می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ گرچه در صورت افراط نیز ممکن است آفت‌هایی نیز داشته باشد.
محمدمهدی ایزدخواه در خصوص رسیدن به موضوع این کتاب اظهار کرد: صنایع فرهنگی و اقتصاد فرهنگ از جایی برای ما موضوعیت یافت که موسسات و نهادهای فرهنگی بودجه‌های مفصلی را بابت موضوعات فرهنگی خرج می‌کردند و طی چند سال می‌دیدیم فعالیت‌هایشان خروجی ندارد؛ یعنی به یک فرایند تبدیل نشده و نیروی انسانی نیز تربیت نمی‌شود و کار در سطح پروژه می‌ماند.
وی افزود: با اینکه در بعضی از کشورها بخش مهمی از وزنه کار فرهنگی روی دوش آنهاست؛ مثل کسب‌وکارهایی در حوزه فیلم و انیمشین، تبلیغات، گردشگری و…در همه این فعالیت‌ها، بخش عمده سهم بازار بر عهده بخش خصوصی است و کار را صدها سال جلو می‌برد. اینجا این سوال پیش می‌آید که یک نهاد چطور می‌تواند چندین نسل یک کار فرهنگی را با مزه و تم خاص خود ادامه دهد. این ما را ناگزیر می‌کند که نگاه اقتصادی و سازمانی به این کارها داشته باشیم.
موردپژوهی ایرانی را در حیطه‌هایی همچون گردشگری، نوشت‌افزار، خدمات فرهنگی، کالاها و… به آن اضافه کردیم و که به صد موردپژوهی رسیدایزدخواه با اشاره به اینکه طی تدوین کتاب به منابع غیرایرانی زیادی برخوردیم که مناسب ایرانی‌ها نبود و در کشور به رسمیت شناخته نمی‌شد، افزود: بنابراین، فرم خاص را انتخاب کردیم و به فرم کتاب‌های مدیریتی نزدیک شدیم؛ مثل «مدیریت بازاریابی» اثر کاتلر. کاتلر اثرش را با موردپژوهی پیش برده است تا مطالبش کاربردی باشد.
وی افزود: ما نیز این فرم را انتخاب کردیم و موردپژوهی‌هایی از کشورهای خارجی را به کار اضافه کردیم؛ اما محتوا باز به مدل ایرانی نزدیک نشد و برای فعال فرهنگی ایرانی مناسب نبود. به همین دلیل، موردپژوهی ایرانی را در حیطه‌هایی همچون گردشگری، نوشت‌افزار، خدمات فرهنگی، کالاها و… به آن اضافه کردیم و که به صد موردپژوهی رسید. از اینجا به بعد، کتاب از جهت ادبیات و موردپژوهای متنوع در نقطه بهینه‌ای قرار گرفت و تبدیل به کتابی کاربردی برای فعالان فرهنگی کشور شد.
صنایع فرهنگی تنوع نامحدودی دارند
محمد اسدی، دیگر مولف کتاب، در این نشست عنوان کرد: عمده فصول کتاب درباره مسائل مربوط به بازاریابی است. در فصل اول، تلاش شده خود محصول فرهنگی و صنایع خلاق تبیین و تفاوتش با سایر محصولات معمول بیان شود. مثلا یک محصول در صنایع خلاق انتزاعی است؛ از این منظر که دو نفر دو قضاوت مختلف درباره یک محصول دارند. ویژگی محصولات فرهنگی در حسی و تجربی بودنش است؛ یعنی محصول فرهنگی را اگر با یک خودرو مقایسه کنیم، خودرو ابعاد کیفی‌اش کاملا ملموس است.
وی افزود: اما در صنایع فرهنگی اینطور نیست و متر و معیاری ندارد. این محصولات تنوع نامحدودی دارند؛ مثل کتاب که در سال چندین عنوانش منتشر می‌شود. فصل اول برای شروع کتاب بسیار مناسب است و نیازی به مطالعات قبلی ندارد و تکلیف خواننده را با کتاب مشخص می‌کند.
سهم ناچیز کشور در صنایع خلاق فرهنگی
مولف کتاب گفت: صنایع خلاق فرهنگی مفهومی است که عمری حداکثر سی‌ساله دارد و معاصر است و در کشورهای اروپایی ایجاد شده است. زمانی که این صنعت داشت شکل می‌گرفت، دیدگاهی انتقادی درباره‌اش وجود داشت بر این اساس که این‌ها صنایعی هستند که برآمده از ذهن بشرند و چطور می‌شود به سمت تولید انبوه برود. اما الان خالص بازار این صنعت در جهان ۲۵۰۰ دلار است. با این حال، سهم کشور ما با این پیشینه اصیل اسلامی ایرانی ناچیز است.
سجاد خانی خاطرنشان کرد: این حوزه مجموعه‌ای از صنایع است؛ مثل معماری، فیلم، صنایع دستی، هنرهای تجمسی و… ؛ ولی کشور ما نتوانسته نقش پررنگی در این خصوص ایفا کند. همان طور که بزرگان مدیریت می‌گویند، بازاریابی می‌تواند این بخش بازار را توسعه دهد؛ زیرا در شکست و موفقیت نقش پررنگی دارد. این کتاب مطابق با فرایند بازاریابی نوین نگاشته شده و مثال‌های بومی به آن اضافه شده است تا کاربردی شود.
پایان گزارش/
